Tauron Basket Liga (
TBL) — najwyższa w
hierarchii klasa
męskich ligowych rozgrywek koszykarskich w
Polsce, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy).
Funkcjonowanie oraz historia
Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (pierwszy sezon 1947/1948) systemem kołowym, (od sezonu 1984/1985 wraz z fazą play-off), jako mistrzostwa kraju i przeznaczone są dla najlepszych polskich klubów koszykarskich. Triumfator PLK zostaje jednocześnie mistrzem Polski, zaś najsłabsze drużyny relegowane są do I ligi polskiej. Do roku 1997 zarządzana przez Polski Związek Koszykówki (PZKosz), zaś od 1997 przez Polską Ligę Koszykówki S.A. (organizację utworzoną w 1995 pod nazwą Polska Liga Koszykówki Sp. z o.o.). PLK S.A. jest ligą zawodową, od października 2001 członkiem Unii Europejskich Lig Koszykarskich (ULEB), a od września 2005 również akcjonariuszem spółki Euroleague Commercial Assets. Do udziału w jej rozgrywkach zostają dopuszczone wyłącznie kluby posiadające status profesjonalny (tj. działające w formie sportowej spółki akcyjnej), które – po spełnieniu wszelkich niezbędnych kryteriów – otrzymały roczną licencję na występy na tym szczeblu (możliwe jest również wydawanie tzw. licencji warunkowych).
W styczniu 2010 roku nastąpiły zmiany w zarządzie i radzie nadzorczej ligi. W miejsce ustępującego prezesa Janusza Wierzbowskiego, powołani zostali: Jacek Jakubowski (prezes) i Grzegorz Bachański (komisarza ligi w randze wiceprezesa). Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PLK S.A. wybrało również nową radę nadzorczą, w jej skład weszli: Ryszard Krauze, Roman Ludwiczuk, Waldemar Łuczak, Zbigniew Polatowski, Andrzej Twardowski.
Oficjalne nazwy ligi
Do 1995 najważniejszą klasę rozgrywkową koszykówki mężczyzn określano mianem I ligi polskiej, bądź Ekstraklasy polskiej. Później jednak - na przestrzeni lat - oficjalna nazwa najwyższego szczebla rozgrywek ulegała kilkukrotnym zmianom, co było uwarunkowane nazwami sponsorów tytularnych ligi:
Nazwa wynikała z racji umowy sponsoringowej z Lech Browary Wielkopolski.
Nazwa wynikała z racji umowy sponsoringowej z Polską Telefonią Cyfrową (operatorem sieci Era).
Nazwa wynikała z racji umowy sponsoringowej z Dominet Bankiem S.A., którą podpisano 21 listopada 2005 (w trakcie sezonu 2005/2006)[1]. Na jej mocy liga dostawała ponad 2 mln zł rocznie[2].
Nazwa wynikała z racji umowy sponsoringowej z Dominet Bankiem S.A. i obowiązywała od 13 października 2006 do 30 września 2008[3].
Zarząd PLK nie znalazł żadnego sponsora strategicznego i tytularnego dla ligi.
Zarząd PLK nie znalazł żadnego sponsora strategicznego i tytularnego dla ligi przed rozpoczęciem sezonu. Umowa sponsoringowa została podpisana dopiero 27 kwietnia 2010 roku. Na okres do końca sezonu 2009/2010 umowę z PLK S.A. podpisała firma Tauron Polska Energia S.A. z siedzibą w Katowicach.[4]
Liga w telewizji
Do
sezonu 1992/1993 nieregularne transmisje z rozgrywek najwyższej polskiej ligi koszykarskiej przeprowadzała wyłącznie
Telewizja Polska (TVP), najczęściej na antenach poszczególnych
ośrodków regionalnych TVP 3. W sezonach
1993/1994 i
1994/1995 mecze Ekstraklasy zaczęły być również w miarę regularnie prezentowane przez
Polsat. Od
edycji 1995/1996 regularne bezpośrednie relacje pojawiły się w TVP, która oprócz pasm lokalnych rozpoczęła również dość znacząco popularyzować koszykówkę na antenie ogólnodostępnej
TVP 1 oraz w
TV Polonia. W momencie utworzenia ligi profesjonalnej Telewizja Polska stała się pierwszym w historii oficjalnym partnerem medialnym najwyższej klasy rozgrywkowej. Dlatego w różnych kanałach do niej należących sezon po sezonie regularnie prezentowano spotkania PLK (od
5 listopada 2005 także w
iTVP[5]). Współpracę tę zakończono po sezonie 2005/2006, z uwagi na słabnącą popularność koszykówki w Polsce oraz niezadowalające wyniki oglądalności. Dlatego we wrześniu 2006 PLK podpisała umowę z TV Polsat o prawo do pokazywania rozgrywek na wyłączność oraz emisję magazynu ligowego podsumowującego każdą kolejkę, począwszy od
edycji 2006/2007 (została ona zawarta na dwa sezony, z możliwością przedłużenia o kolejny). Mecze były prezentowane w
Polsacie Sport,
Polsacie Sport Extra oraz
TV 4. Po upływie terminu obowiązywania umowy Polsat - z uwagi na zaangażowanie się w większą popularyzację
siatkówki - nie był jednak zainteresowany przedłużeniem jej o kolejny rok, dlatego w lipcu
2008 Zarząd PLK podjął rozmowy z TVP w sprawie ponownego objęcia patronatu nad ligą przez tą stację. Ostatecznie udało się osiągnąć porozumienie i obydwie strony podpisały trzyletnią umowę, która miała związek z rozpoczęciem ponownej akcji popularyzacji koszykówki w kontekście
finałów męskich Mistrzostw Europy'2009. Od
sezonu 2008/2009 spotkania oraz magazyn ligowy (
"Za trzy") prezentowane są w
TVP Sport
